Zwerfafval is misschien wel de grootste ergernis van Alkmaarders. Het ligt bij bushaltes, rond scholen, in parken en langs de winkelstraten. Terwijl het coalitieakkoord belooft dat er extra prullenbakken komen, blijkt uit de cijfers dat er sinds 2023 maar 27 gewone prullenbakken zijn bijgekomen – tegenover 48 hondenhaltes. Dat is niet het afvalbakkenoffensief waar inwoners om vragen. OPA zegt: genoeg gepraat, tijd voor actie. Wij willen een breed offensief tegen zwerfafval met meer prullenbakken op de juiste plekken, een campagne ‘Alkmaar schoon, bak erbij!’ waarin inwoners zelf locaties kunnen aandragen én een jaarlijkse gemeentelijke actiedag waarbij basisscholen en bewoners samen de wijken schoonmaken. Niet alleen om de stad op te ruimen, maar ook om de bewustwording te vergroten.

Constaterende dat:

• het aantal afvalbakken in Alkmaar sinds 2023 weliswaar met 75 is toegenomen, maar dat hiervan 48 hondenhaltes zijn en slechts 27 gewone prullenbakken;
• in het coalitieakkoord 2023-2026 is afgesproken dat er ‘extra prullenbakken komen die ook op tijd geleegd worden’;
• er nog steeds veel klachten zijn van bewoners en bezoekers dat er op logische plekken, bij scholen, bushaltes, winkelstraten en parken, te weinig prullenbakken staan;
• uit technische vragen blijkt dat er momenteel geen openbaar overzicht is van waar afvalbakken zijn geplaatst of verwijderd, waardoor inzicht en sturing ontbreken;
• in Den Helder ondergrondse containers zijn uitgerust met een klep waarop letterlijk staat dat mensen daar hun zwerfafval kunnen weggooien;
• dit een snelle en efficiënte manier is om het aantal mogelijkheden om afval weg te gooien uit te breiden, zonder overal nieuwe losse prullenbakken te hoeven plaatsen.
  
  Overwegende dat:
  
  
• zwerfafval een grote ergernis is voor Alkmaarders en het imago van de stad schaadt;
• een afvalbakkenoffensief kan bijdragen aan een schonere, veiligere en aantrekkelijkere openbare ruimte;
• een campagne als ‘Alkmaar schoon, bak erbij!’ inwoners actief kan betrekken bij het aandragen van locaties voor nieuwe prullenbakken;
• een jaarlijkse gemeentelijke actiedag tegen zwerfafval, met deelname van basisscholen, wijkbewoners en maatschappelijke organisaties, niet alleen bijdraagt aan schonere wijken, maar ook de bewustwording vergroot;
• de inzet van slimme afvalbakken met sensoren kan zorgen voor efficiënter legen en minder rommel naast volle bakken;
• het voorbeeld uit Den Helder laat zien dat het technisch mogelijk en praktisch uitvoerbaar is om ondergrondse containers met een zwerfafvalklep uit te rusten;
• het overnemen van deze aanpak in Alkmaar kan zorgen voor een flinke uitbreiding van de mogelijkheden om afval netjes weg te gooien, zonder grote investeringen in nieuwe objecten;
• de kosten van extra prullenbakken grotendeels kunnen worden opgevangen binnen het bestaande beheer- en schoonmaakbudget;
• slimme afvalbakken op termijn juist besparingen opleveren door minder ledigingsrondes;
• een gemeentelijke actiedag tegen zwerfafval kan worden gefinancierd vanuit het bestaande communicatie- en participatiebudget.

Verzoekt het college:

1. Een afvalbakkenoffensief te starten, gericht op het plaatsen van extra prullenbakken op logische hotspots (scholen, winkelstraten, bushaltes, parken, snoeproutes).

2. Een campagne te ontwikkelen, bijvoorbeeld onder de noemer ‘Alkmaar schoon, bak erbij!’, waarbij inwoners actief suggesties kunnen doen voor nieuwe locaties.

3. Een jaarlijkse gemeentelijke actiedag tegen zwerfafval te organiseren, in samenwerking met basisscholen, wijkbewoners en maatschappelijke organisaties.

4. Te onderzoeken of de inzet van slimme afvalbakken met sensoren haalbaar en kostenefficiënt is.

5. Te onderzoeken hoe binnen het bestaande budget van het programma Afval in 2026 middelen kunnen worden vrijgemaakt voor een bewustwordingscampagne tegen zwerfafval.

6. Het voorbeeld uit Den Helder, waarbij ondergrondse containers zijn voorzien van een aparte klep voor zwerfafval, serieus te onderzoeken en waar mogelijk toe te passen bij de Alkmaarse ondergrondse containers.

7. De raad jaarlijks te informeren over de voortgang en resultaten van het afvalbakkenoffensief.

8. De raad voor 31 december 2025 te informeren over slimme afvalbakken het toepassen van de aparte klep op ondergrondse containers voor zwerfafval.